Amaç: Ülkemiz zengin florasıyla çok sayıda tıbbi ve aromatik bitkiyi bünyesinde barındırmaktadır. Günümüzde fitoterapi araştırmaları popüler olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Dactylorhiza osmanica bitkisinden elde edilen metanolik ekstrenin antioksidan ve antimikrobiyal kapasiteleri, tirozinaz inhibitor etkisini değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem: Ekstrenin antioksidan özelliği toplam fenolik içeriği (TPC), demir indirgeyici antioksidan güç (FRAP) ve 1,1-difenil-2-pikrilhidrazil (DPPH) radikali süpürme aktivitesi testi gibi in vitro antioksidan tayin yöntemleri kullanılarak araştırıldı. Ekstrenin fenolik kompozisyonu ters faz yüksek performanslı sıvı kromatografisi (RP-HPLC) ile incelendi. Antimikrobiyal aktivite disk difüzyon metodu kullanılarak test edildi. Tirozinaz inhibitör aktivite kolorimetrik olarak ölçüldü.

Bulgular: Ekstrenin TPC, FRAP ve DPPH aktiviteleri sırasıyla; 20.6 ± 0.3785 mg gallik asid eşdeğeri/gram numune, 804 ± 8.6217 μM Trolox/g numune ve 0.1838 ± 0.0015 mg/mL olarak bulundu. Gallik asit, protokatekuik aldehit, protokatekuik asid, p-hidroksi benzoik asit, klorojenik asit, vanilik asit, kafeik asit, vanilin, şiringaldehit, p-kumarik asit, ferulik asid, sinapik asid, benzoik asid ekstrede bulunan fenolik bileşiklerdir. Tirozinaz inhibitör aktivite tayininde ekstrenin IC₅₀ değeri anlamlı bulunmamıştır. Ekstre, asid-hızlı bakteri (M. smegmatis), bazı gram pozitif (S. aureus and B. cereus) ve bazı gram negatif (Y. pseudotuberculosis) bakterilere karşı orta derecede antibakteriyal aktivite gösterdi.

Sonuç: Bu çalışmanın sonuçlarına göre, D. osmanica yeni farmasotiklerin geliştirilmesinde potansiyel bir kaynak olarak düşünülebilir.