Amaç: Bu çalışmamızda, safen vende mekanik distansiyonun sebep olduğu endotelyum harabiyetinde, apopitotik aktivitenin rolünü araştırmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya her iki cinsten, koroner arter bypass greft operasyonuna alınan, venöz yetmezliği olmayan 32 hasta dahil edildi. Herbir grupta 8 hasta olmak üzere hastalar 4 gruba ayrıldı; Grup1 (Kontrol), Grup 2 (Papaverin), Grup 3 (Verapamil) ve Grup 4 (Nitrogliserin). Herbir grubun VSM'larından doku örnekleri alındı. Doku kesitlerinde immünohistokimyasal boyama ile proapopitotik bax, kaspaz-9 ve antiapopitotik bcl-2 boyanma yüzdeleri araştırıldı.

Bulgular: Gruplarda yer alan safen venlerde proapopitotik Bax (+) hücre yüzdeleri sırasıyla 85.00 ± 6.89, 64.63 ± 8.73, 23.75 ± 4.20 ve 22.00 ± 7.69 olarak saptandı. Verapamil ve nitrogliserin grupları arasında istatistiksel bir fark bulunmazken, bu gruplardaki değerler kontrol ve papaverin grubuna göre anlamlı derecede düşük bulundu (p<0.001). Antiaapopitotik Bcl (+) boyanma yüzdeleri kontrol ve papaverin grularında en düşüktü (kontrol: 2.50 ± 1.41, papaverin: 2.75 ± 1.28, verapamil: 7.25 ± 1.83 ve nitrogliserin: 8.88 ± 2.30, sırasıyla). Verapamil ve nitrogliserin gruplarında elde edilen yüksek yüzdeler kontrol ve papaverin grubuna göre anlamlı bulundu (p<0.001). Bir diğer antiapopitotik boyanma açısından ise gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmadı.

Sonuç: Safen ven grefti hazırlaması sırasında mekanik distansiyon oluşması apopitozisi indüklemektedir. Ancak safen ven hazırlama solüsyonlarına verapamil ve nitrogliserin ilavesiyle apopitotik aktivitenin azaltılabileceğini düşünmekteyiz.