[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Tıp Dergisi
2017, Cilt 22, Sayı 3, Sayfa(lar) 156-157
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
Sertralin Kullanımına Bağlı Akneiform Döküntü: Bir Olgu Sunumu
Faruk KILIÇ
Edirne Sultan 1.Murat Devlet Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Edirne, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Sertralin, Akneiform Döküntü, Yan Etki, Sertraline, Acneiform Eruption, Side Effect
Özet
İlaca bağlı akneiform döküntüler papül ve püstül şeklinde olup, sorumlu ilacın kesilmesiyle geri dönüşümlü olan bir yan etkidir. Pek çok sistemik ilaç kullanımında görülmektedir. Ancak sertraline bağlı akneiform döküntüler ile ilgili yayın sayısı oldukça kısıtlıdır. Bu olgu bildiriminde sertralin tedavisine başladıktan sonra akneiform döküntüler ortaya çıkan kadın hasta sunulmuştur.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    İlaçlara bağlı gelişen akneiform erupsiyonlar, ani gelişen, papül ve püstül şeklinde ortaya çıkan, monomorfik görünümlü, yüz, ekstremitelerin distali ve gövdede gelişen, komedonların (tıkanık kıl folikülleri) görülmediği, akne vulgaris benzeri reaksiyonlardır. Bu duruma; kortikosteroidler, lityum, vitamin B12, tiroid hormonları, halojenler (iodin, bromin, fluorin, ve klorin), antibiyotikler (tetrasiklin ve streptomisin), izoniazid, antiepi-leptikler (fenobarbital ve hidantoin türevleri), siklosporin A, antimikotikler, isotretinoin, epidermal growth factor receptor inhibitorleri ve interferon-beta ve bazı antidepresan ilaçlar akneiform erupsiyonlara neden olabilirler1,2. Literatürde essitalopram3, duloksetin4, aripiprazol5 ketiyapin6 kullanımına bağlı akneiform döküntü olan vaka sunumları bildirilmiştir. Sertralin kullanımı ile ilişkili akneiform döküntü bir vakada bildirilmiştir7. Burada 24 yaşında depresyon tanısı ile sertralin tedavisi başlanan ve akneiform döküntü gelişen kadın hasta sunuldu.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Olgu Sunusu
    Yirmi dört yaşında bekar, üniversite mezunu, memur kadın hasta son bir aydır olan sıkıntı, mutsuzluk, isteksizlik, uykusuzluk, gerginlik, konsantrasyon bozukluğu yakınmaları ile polikliniğe başvurdu. Hastanın yapılan ruhsal durum muayenesinde yaşına ve sosyoekonomik durumuna uygun giyimli, bilinci açık, oryantasyon ve kooperasyon tamdı. Elemli duygulanım, anhedoni, irritabilite, distraktibilite ve insomnia bulguları tespit edildi. Özgeçmişinde tıbbi hastalık ya da ruhsal bozukluk, geçirilmiş ameliyat öyküsü yoktu. Alkol-madde kullanımı yoktu. Uygulanan Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği skoru 22 olarak bulundu. Hastaya DSM-IV Eksen I Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme Ölçeği (SCID-I)’ne göre depresif bozukluk tanısı konularak sertralin 50 mg/gün başlandı ve kontrol randevusu verildi. Hasta tedavinin ikinci haftasında polikliniğimize döküntü şikayetleri ile başvurdu. İlaç kullanımının 7. gününde ortaya çıkan yüzde alında, gövde ön ve arka yüzde eritemli papül ve püstüller gözlendi. Fizik muayene ve hemogram, tiroid hormon testleri de dahil rutin biyokimya testleri, vitamin B12 düzeyi normal sınırlardaydı. Hastanın öyküsünde ek sistemik hastalık ve herhangi bir ilaç kullanım öyküsü yoktu. Ayrıca alerji öyküsü ve aile öyküsünde herhangi bir patoloji görülmedi. Yapılan dermatoloji konsültasyonu sonucunda hastada sertraline bağlı akneiform ilaç erüpsiyonu düşünüldü ve ilaç kullanımı kesildi. Akneiform döküntülerine yönelik topikal antibakteriyel ilaç başlandı. Depresif bulguları devam eden hastaya venlafaksin 75 mg/gün başlanarak takip edilen hastanın lezyonları 3 hafta sonra tamama yakın geriledi ve depresif bulgularında azalma oldu.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Akneiform ilaç erüpsiyonu pek çok sistemik ilaç kullanımında görülmektedir1,2. Literatürde sertralin ile nadir gelişen cilt lezyonları arasında Steven Johnson Sendromu8 ve akut generalize ekzamatöz püstülosis olgusu9 büllöz pempigoid olgusu10 bildirilmiştir.

    Yaptığımız literatür incelemesinde migren için topiramat 500 mg/gün ve risperidon 8 mg/gün kullanan paranoid şizofreni hastasına sertralin eklenmesi ile akneiform döküntü gelişen bir olgu sunumuna rastlanmıştır7. Akne vulgaris etiyopatolojisinde sebum üretiminde artış, sebase folikülde tıkanma ve hiperkeratinizasyon ve inflamasyon önemli rol oynamaktadır11. Akneiform döküntülerin selektif serotonin reuptake inhibitörü kullanımı ile ortaya çıkmasında dermal ve epidermodermal bileşkedeki serotonerjik sistemin artmış aktivitesiyle ilişkili olabileceği üzerinde durulmuştur12. Huang ve ark.13 kronik egzema ve sağlıklı kontrolleri karşılaştırdığı çalışmasında saç folikülleri, ter bezleri ve yağ bezlerinde serotonin artışını göstermiştir. Yağ bezlerinde artan serotonin, kutanöz vazokonstruksiyon ve keratinositlerden ve lenfositlerden sitokinlerin salınımını uyarıp, immün reaksiyonları ve inflamatuar süreçlerini uyararak akneiform döküntü şeklinde bir inflamatuar yanıtı ortaya çıkartabileceği bildirilmiştir3,13. Güçlü bir serotonin geri alım inhibitörü olan sertralinin bu mekanizma ile akneiform döküntü oluşturabileceğini düşünmekteyiz.

    Akneiform erüpsiyonların çoğunlukla kadın hastalarda geliştiğine dikkat çekilmiştir, bu durumun kadın hastaların bu asemptomatik erüpsiyona nispeten daha duyarlı olmalarından kaynaklanabileceği belirtilmiştir14. Hastanın fiziksel görünümünü bozabileceği ve tedaviye uyumu olumsuz yönde etkileyebileceği için kontrol muayenelerinde diğer yan etkilerle birlikte cilt döküntülerinin de sorgulanması gerektiğini düşünmekteyiz. Sonuç olarak bu olgu sunumuyla sertralin kullanan hastalarda vücutta gelişen papülopüstüler lezyonlar durumunda ilaca bağlı akneiform ilaç erüpsiyonu görülebileceğine dikkat çekmek istedik.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Rosa DJ, Matias FAT, Cedrim SD, Machado RF, Sá AA, Silva VC. Acute acneiform eruption induced by interferon beta-1b during treatment for multiple sclerosis. An Bras Dermatol 2011; 86: 336-8.

    2) Plewig G, Jansen T. Acneiform dermatoses. Dermatology 1998; 196: 102-7.

    3) Khanna S, Chirinos RE, Venna S. Escitalopram oxalate (Lexapro)- induced acneiform eruption. J Am Acad Dermatol 2012; 67: 261-3.

    4) Temizkan A, Korkmaz S, Demir B, Atmaca M. Duloksetinle gelişen akneiform erupsiyon: bir vaka. J Mood Dis 2016; 6: 25-7.

    5) Mishra B, Praharaj SK, Prakash R, Sinha VK. Aripiprazole-induced acneiform eruption. Gen Hosp Psychiatry 2008; 30: 479-81.

    6) Kansal NK, Sharma M. Acneiform eruption and pruritus in a patient with quetiapine therapy. Skinmed 2013; 11: 317-8.

    7) Sinha S, Udupa S, Bhandary RP, Praharaj SK, Munoli RN. Sertraline-induced acneiform eruption. J Neuropsychiatry Clin Neurosci 2014; 26: 56-7.

    8) Jan V, Toledano C, Machet L, Vaillant L, Lorette G. Stevens-Johnson syndrome after sertraline. Acta Derm Venereol 1999; 79: 401.

    9) Thedenat B, Loche F, Albes B, Marguery MC, Bazex J. Acute generalized exanthematous pustulosis with photodistribution pattern induced by sertraline. Dermatology 2001; 203: 87-8.

    10) Kirkup ME, Sheffield EA, Sacks LJ, Sansom JE. Delayed onset of bullous reaction with severe deep skin necrosis in association with sertraline. Br J Dermatol 2004; 150: 164-6.

    11) Toyoda M, Morohashi M. Pathogenesis of acne. Med Electron Microsc 2001; 34: 29- 40.

    12) Cederberg J, Knight S, Svenson S, Melhus H. Itch and skin rash from chocolate during fluoxetine and sertraline treatment: case report. BMC Psychiatry. 2004; 4: 36.

    13) Huang J, Li G, Xiang J, Yin D, Ridong C. Immunohistochemical study of serotonin in lesions of chronic eczema. Int J Dermatol 2004; 43: 723-6.

    14) Pudukadan D, Thappa DM. Adverse cutaneous drug reactions: Clinical pattern and causative agents in a tertiary care center in South India. Indian J Dermatol Venereol Leprol 2004; 70: 20-4.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]