[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Tıp Dergisi
2017, Cilt 22, Sayı 4, Sayfa(lar) 177-180
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
Bipolar Bozukluk Tanılı Hastalarda HBV, HCV ve HIV Sıklığı
Zekiye ÇATAK1, Nuran KARABULUT2
1Elazığ Eğitim Araştırma Hastanesi, Biyokimya Kliniği, Elazığ, Türkiye
2Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi, Mikrobiyoloji Kliniği, Elazığ, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Hepatit B, Hepatit C, HIV, Bipolar Bozukluk, Hepatitis B, Hepatitis C, HIV, Bipolar Disorder
Özet
Amaç: Bipolar hastalarda özellikle manik evrede hiperseksüalite, madde kullanımı veya yeti yitimi gibi bozukluklar HBV, HCV ve HIV gibi viruslara bağlı enfeksiyonların bulaşı açısından yüksek risk oluşturan davranışlardır. Bu çalışmadaki amaç, 2015 yılında Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’ne kabul edilen bipolar bozukluk tanılı hastalarda HBV, HCV ve HIV enfeksiyonlarının sıklığını belirlemekti.

Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışmaya, hepatit ve HIV tarama testleri uygulanan bipolar bozukluk tanılı 624 hasta dahil edildi. HBsAg, anti-HBs, anti-HCV ve anti-HIV testleri, ELISA yöntemi kullanılarak analiz edildi.

Bulgular: Yaş ortalamaları 36.7 ± 11.6 olan 624 hastanın HBsAg ve Anti-HBs seroprevalansı sırasıyla % 3 ve % 42.9 olarak tespit edildi. Cinsiyetler arasında HBsAg ve anti-HBs seroprevalansında anlamlı bir fark tespit edilmedi. Yaş gruplarına göre incelendiğinde; HBsAg için anlamlı bir fark tespit edilemezken, Anti-HBs seroprevalansı <20 yaş grubunda anlamlı olarak daha yüksekti (p=0.001). Seropozitif hastalarda AST, ALT düzeyleri normal sınırlar içindeyken, LDH düzeylerinin üst sınıra yakın olduğu tespit edildi. HCV enfeksiyonu tarama testi yapılan 622 hastada, anti-HCV seroprevalansı % 0.5 olarak saptandı. HIV tarama testi yapılan 514 hastanın tamamında anti-HIV testinin negatif olduğu tespit edildi.

Sonuç: Bipolar bozukluk tanılı hastalarda HBV ve HCV sıklığı, normal populasyon ile benzer olduğu tespit edildi. Ancak yine de bu hasta gruplarında bulaş riskini azaltmak için gereken önlemler alınmalı, rutin serolojik testler yapılmalı ve anti-HBs yönünden negatif olduğu tespit edilen hastalar HBV aşı programına dahil edilmelidir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Dünya genelinde yaklaşık 240 milyon kişi hepatit B virusu (HBV), 130-150 milyon kişi hepatit C virusu (HCV) ile kronik olarak enfekte ve her yıl 686 binden fazla kişi HBV, yaklaşık 700 bin kişi HCV ile ilişkili karaciğer hastalıklarından hayatını kaybetmektedir 1,2. 2015 yılında dünya genelinde 2.1 (1.8–2.4) milyon kişi insan immunyetmezlik virusu (HIV) ile yeni enfekte olurken, yaklaşık 36.7 (34.0–39.8) milyon kişi HIV ile yaşamaktadır 3.

    HBV, HCV ve HIV enfeksiyonlarının prevalansı dünya genelinde coğrafi bölgelere göre farklılık göstermektedir. Türkiye HBV (%2-8) ve HCV (%1-2) yönünden orta endemik bölge olarak değerlendirilirken, HIV için hala düşük prevalansa sahip olduğu bildirilmektedir 4,5. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de ilk HIV olgusu 1985 yılında bildirilmiş ve 2016 Mart ayının sonuna kadar 11109 HIV olgusu rapor edilmiştir 4. 1982’de HBV’ye karşı geliştirilen aşı, ülkemizde 1998 yılında ulusal aşı programına dahil edilmiştir 6.

    Psikiyatri hastalarında bulaşıcı hastalıkların belirlenmesi ve hasta servislerinin buna göre düzenlenmesi önemlidir. Bipolar hastalarda özellikle manik evrede hiperseksüalite, madde kullanımı veya yeti yitimi gibi bozukluklar HBV, HCV ve HIV gibi enfeksiyonların bulaşı açısından yüksek risk oluşturan davranışlardır 7. Türkiye’de bipolar hasta grubunda viral hepatit ve HIV enfeksiyonu sıklığı ile ilgili çalışmalar kısıtlı sayıdadır. Dolayısıyla çalışmamızda Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nde 2015 yılında bipolar bozukluk tanısı almış hastalarda HBV, HCV ve HIV enfeksiyonlarının sıklığının araştırılması amaçlandı.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Materyal ve Metot
    HBV, HCV ve HIV enfeksiyonu için serolojik tarama testleri, Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nde yatarak tedavi gören hastalarda rutin olarak yapılmaktadır. Bu retrospektif çalışma, 2015 yılında Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nde hepatit ve HIV tarama testleri istenen yatarak tedavi gören bipolar bozukluk tanılı hastaları kapsamaktadır. Çalışma Fırat Üniversitesi etik kurulu tarafından onaylanmıştır.

    Bipolar bozukluk tanılı hastalardan toplanan kan örnekleri hastanenin merkez laboratuarında çalışıldı. HBsAg, anti-HBs, anti-HCV (GBC, Taiwan, R.O.C.) ve anti-HIV (DIA. PRO, Milano, Italy) testleri, Tritrus (Grifols, Parets del Valles, Spain) sistemi kullanılarak Enzim Bağlı İmmün Test [“Enzyme Linked Immuno-sorbent Assay” (ELISA)] metoduyla analiz edildi. HBsAg, anti-HCV ve anti-HIV testleri için cut-off indeks değeri ≥ 1 ve anti-HBs testi için cut-off değeri 10 mlU/ml ve üzerinde olan numuneler pozitif olarak değerlendirildi. İlk çalışmada pozitif olarak tespit edilen örnekler tekrar çalışıldı.

    İstatistiksel Analiz:
    İstatiksel analizler SPSS 20 (SPSS Inc. Chicago, IL, USA) kullanılarak yapıldı. Cinsiyet ve yaşa göre HBsAg ve anti-HBs prevalansı çapraz tablolar kullanılarak verildi. Nitel veriler için gruplar arasında sıklıklar bakımından fark olup olmadığı Ki-kare veya Fisher (hücrelerde gözlenen değerlerin Ki-kare testi varsayımlarını sağlamadığı durumda) testleri kullanılarak karşılaştırıldı. Yaş gruplarında ikişerli karşılaştırmalar Ki-kare veya Fisher testleri kullanılarak uygulandı. Değerler yüzde ve ortalama ± standart sapma olarak ifade edildi. P değerinin 0.05’in altında olduğu durumlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Bulgular
    Bipolar teşhisi ile takip edilen, yaşları 13 ile 82 arasında değişen, ortalama yaş 36.7 ± 11.6 olan 624 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların 161’i kadın, 463’ü erkek cinsiyete sahipti. HBsAg ve anti-HBs seroprevalansı sırasıyla % 3 (19 hasta), % 42.9 (268 hasta) olarak tespit edildi. Cinsiyetler arasında HBsAg ve Anti-HBs seroprevalansında anlamlı bir fark tespit edilmedi. Yaş gruplarına göre incelendiğinde HBsAg için anlamlı bir fark tespit edilemezken, anti-HBs seroprevalansı 20 yaş altı grupta anlamlı derecede yüksekti (p= 0.001) (Tablo 1).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: Bipolar bozukluk tanılı hastalarda HBsAg ve Anti-HBs sıklığı.

    HCV taraması yapılan 622 hastadan yaşları 30-39 arasında değişen üç (% 0.5) erkek hastada anti-HCV testi pozitif olarak belirlendi. HIV enfeksiyonu taraması yapılan 514 hastanın tamamında anti-HIV testi negatif olarak tespit edildi.

    HBsAg pozitif olan 19 hastanın ALT, AST ve LDH değerlerinin ortalaması sırasıyla 26.8 ± 14.6 U/L, 35.2 ± 26.7 U/L, 425.9 ± 110.4 U/L olarak tespit edilirken anti-HCV’si pozitif olan üç hastanın ortalama ALT, AST ve LDH değerleri sırasıyla 26.3 ± 19.9 U/L, 29.6 ± 20.2 U/L ve 355.6 ± 65.3 U/L olduğu tespit edilmiştir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Psikiyatri hastalarında, hastalığın teşhisine göre değişen derecelerde gerçeği değerlendirme yetisi bozulur ve farkındalık değişik düzeylerde azalır. Hastalığın getirdiği birtakım yüksek riskli davranışlar, enfeksiyonlara karşı kendini koruyamama, kalabalık servislerde tedavi ediliyor olmak horizontal geçiş riskini arttıran durumlardan birkaçıdır. Amerika’da 2003 yılında Rosenberg ve ark. 8 tarafından yapılan bir çalışmada ciddi akıl hastalarında HBV, HCV ve HIV enfeksiyonu prevalansının genel populasyondan daha yüksek olduğu bildirilmiştir. Hughes ve ark.’larının 9 2016’da yaptıkları meta-analiz çalışmasına göre, Amerika ve Avrupa gibi HBV, HCV ve HIV enfeksiyonları prevelansının düşük olduğu bölgelerde psikiyatrik hastaların prevelansının genel populasyona göre yüksek olduğu, ancak Afrika (HIV için) ve Asya (HBV ve HCV için) gibi prevelansın yüksek olduğu bölgelerde ise oranların genel populasyondan düşük olduğu bildirilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nde bipolar hastalar arasında yapılan bir çalışmada, HCV sıklığı % 7.1 olarak tespit edilmiş ve bu oranın genel populasyona göre yüksek olduğu bildirilmiştir 10. Ülkemizde Sezak ve ark. 11 tarafından 2009 yılında yatarak tedavi gören 1343 psikiyatrik hastada yapılan çalışmada, HBsAg, anti-HBs, anti-HCV pozitifliği sırasıyla % 2.7, % 30.5 ve % 1.8 olarak bildirilmiştir. Aynı çalışmada 134 bipolar hasta arasındaki HBsAg, anti-HBs, anti-HCV pozitifliği sırasıyla % 3, % 27.6, % 0.7 olarak rapor edilmiştir. Kuloğlu ve ark. 12 2006 yılında 255 psikiyatrik hasta üzerinde yapmış oldukları çalışmada, HBsAg, ve anti-HCV seropozitiflik oranlarını sırasıyla % 1 ve % 2.7 olarak tespit etmiştir. Bizim çalışmamızda bipolar bozukluk tanılı 624 hasta değerlendirildi ve HBsAg, anti-HBs, anti-HCV sıklıkları sırasıyla % 3, % 42.9 ve % 0.5 olarak tespit edildi. Bipolar bozukluk tanılı hastalarda tespit edilen HBsAg ve anti-HCV sıklığı, Türkiye’nin batısında bulunan bir hastanede Sezak ve ark. tarafından yapılan çalışmanın sonuçları ile uyumlu olduğu tespit edilirken, anti-HBs oranları ise çalışmamızda daha yüksek saptandı. Hastanemizde bulaşıcı hastalıklar açısından sürekli sürveyans uygulanmakta, kan yolu ile bulaşan enfeksiyonlardan korunma ile ilgili hastalar bilgilendirilmekte ve hastalar için servis koşullarının iyileştirilmesi gibi düzenlemeler uygulanmaktadır. Yapılan bu uygulamalar çalışma hastalarında tespit edilen düşük hepatit sıklığını açıklayabilir. Yaş gruplarına göre değerlendirildiğinde 20 yaş altı grupta anti-HBs pozitifliğinin anlamlı derecede (p<0.001) yüksek olduğu saptandı. Bu durum, yaklaşık 20 yıl önce (1998) HBV aşısının ulusal aşı programına alınması ve tüm yeni doğan bebeklerin aşılanıyor olması ile açıklanabilir.

    Bu çalışmanın kısıtlılıkları; çalışmaya dahil edilen hastalarda akut ve kronik enfeksiyon ile taşıyıcılık durumunu gösteren parametrelerin analiz edilememesi ve anti-HBs pozitif hastalarda aşı ya da geçirilmiş enfeksiyona bağlı bağışıklık ayrımını yapan testlerin uygulanamamasıdır.

    Sonuç olarak, bu çalışma ile elde edilen bulgulara göre bipolar bozukluk tanılı hastalar arasında HBV ve HCV enfeksiyon sıklığının normal populasyon ile benzer olduğu tespit edildi. Risk altındaki bu hasta gruplarında bulaş riskini azaltmak için gereken önlemler alınmalı, rutin serolojik testler yapılmalı ve hepatit B enfeksiyon serolojisi negatif olduğu tespit edilen hastalar HBV aşı programına dahil edilmelidir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) WHO.‘Hepatitis B factsheet’. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs204/en/. 07.02.2017.

    2) WHO. ‘Hepatitis C factsheet’. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs164/en/. 07.02. 2017.

    3) WHO. ‘HIV/AIDS factsheet’. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs360/en/. 07.02.2017.

    4) Karabulut N. The frequency of hepatitis B virus, hepatitis C virus and human immunodeficiency virus infections among patients with schizophrenia in a mental health hospital in Turkey. Viral Hepat J 2016; 22: 48-51.

    5) Karabulut N. Prevalence of HBV, HCV and HIV in inpatients of a mental health hospital in Turkey, 2011–2013. Iran J Public Health 2015; 447: 1026–8.

    6) Ay P, Torunoğlu MA, Com S, et al. Trends of hepatitis B notification rates in Turkey, 1990 to 2012. Euro Surveill 2013; 47: 18-47.

    7) Eroğlu MZ, Özpoyraz N. Bipolar bozuklukta koruyucu tedavi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2010; 2: 206-36.

    8) Rosenberg SD, Swanson JW, Wolford GL, et al. Blood-borne infections and persons with mental illness: The five-site health and risk study of blood-borne infections among persons with severe mental illness. Psychiatric Services 2003; 6: 827-35.

    9) Hughes E, Bassi S, Gilbody S, Bland M, Martin F. Prevalence of HIV, hepatitis B, and hepatitis C in people with severe mental illness: a systematic review and meta analysis. Lancet Psychiatry 2016; 3: 40–8.

    10) Matthews AM, Huckansa MS, Blackwelld AD, Hauser P. Hepatitis C testing and infection rates in bipolar patients with and without comorbid substance use disorders. Bipolar Disorders 2008; 10: 266–70.

    11) Sezak N, Tosun S, Eriş N, Ayer A. Ruh sağlığı hastanesinde yatarak tedavi gören hastalarda hepatit B ve hepatit C infeksiyonlarının sıklığı ve buna etkili faktörlerin değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2011; 24: 154-7.

    12) Kuloglu M, Gecici O, Atmaca M, et al. Hepatitis B and hepatitis C virus infection in institutionalized schizophrenia and other psychotic disorders patients in eastern Turkey. Neurol Psychiatry Brain Res 2006; 13: 159–64.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]