Saç turnike sendromu genellikle bebeklerde görülen nadir bir sendromdur. Özellikle ayak, el parmakları, penis, klitoris gibi vücudun farklı uzuvlarında meydana gelir ve doku kaybı gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bazen tek semptom irritabilite olabileceğinden bu şikayetle getirilen infantlarda akla gelmelidir. Bu sunumda ani başlayan huzursuzluk ve ağlama şikayetiyle getirilen fizik muayenede sağ ayak 3. parmak distal falanksta hiperemi, şişlik ve saç teline bağlı turnike tespit edilen bir bebek vakayı irdelemeyi amaçladık.

Saç teline bağlı turnike sendromu, nadir rastlanan, el ve ayak parmakları, penis, klitoris gibi uzuvların saç teli veya iplik benzeri bir madde ile dolanması sonucu meydana gelen dolaşım bozukluğuyla seyreden bir sendromdur. Özellikle bebeklerde görülür. Bazen tek semptom huzursuzluk olabilir. O nedenle hem aile tarafından hem de hekimler tarafından gözden kaçabilir. Kısa sürede fark edilip müdahale edilmezse meydana geldiği uzuvda kalıcı hasara ve kayba yol açması nedeniyle oldukça ciddi bir klinik tablodur ^1,2. Bu çalışmada nadir görüldüğü için gözden kaçabildiğini düşündüğümüzden dolayı saç iplik turnike sendromu gelişmiş 8 aylık bir bebek vakayı sunmayı planladık.

Sekiz aylık kız bebek ani başlayan ve geceden beri devam eden huzursuzluk ve ağlama şikayetlerinin olması nedeniyle getirildi. Anne bebeği bir türlü susturamadığını ifade etmekteydi ve ağlama dışında hiçbir şikayetinin olmadığını belirtti. Yapılan fizik muayenede sağ ayak 3. parmak distal falanksta hiperemi, şişlik, ısı artışı ve saç teline bağlı turnike tespit edildi (Resim 1).

Büyütmek İçin Tıklayın

Resim 1: Vakamızdaki ayak parmağındaki saç telinin neden olduğu şişlik ve kızarıklık görünümü.

Diğer fizik muayene bulguları ve vital bulguları normaldi. Dikkatlice cilt altı dokusunda gömülü saç teli çıkarıldı. Hastaya antibiyotikli krem ve antienflamatuar tedavi başlandı. Tedavinin kırk sekizinci saatinden itibaren parmaktaki ödem, ısı artışı belirgin olarak azaldı. Yatışın sekizinci gününde kontrole gelmek üzere taburcu edildi. Takiplerinde parmağın normal olduğu gözlendi.

Saç teline bağlı gelişen turnike sendromu nadir görülür fakat oldukça ciddi bir tablodur. Nadir görüldüğü için hekimler tarafından az bilinir. Tedavi edilmediği sürece ciddi komplikasyonlara yol açar ³. Çoğunlukla bebeklerde görülür. Sürekli ağlayan huzursuz bir bebeğin ayırıcı tanısında sıklıkla gözden kaçar ⁴. Ayırıcı tanıda selülit, erizipel, böcek sokması, travma ile karışabilir. Genelikle bu tabloya neden olan materyal bir saç teli olmakla beraber bazen naylon bir iplik parçası da bu kliniğe yol açabilir ⁵. Saç telinin bu kliniğe nasıl neden olduğu hala açık değildir. Vakaların çoğunluğunda kasıtsız olarak uzuvlara saç teli veya iplik dolanırken diğer yandan çocuk suistimalide akılda tutulmalıdır ⁶. Bizim vakamızda da kasıtsız ve kazara saç telinin dolandığı değerlendirildi. Sendromun gözden kaçmaması önemlidir. Çünkü eğer tablo uzar ve erken müdahale edilmezse meydana geldiği uzuvda nekroza hatta uzuv kaybına neden olabilir. O nedenle sürekli ağlayan, huzursuz bebeklerde akla gelmelidir. Tüm ailelere bebeklerinin sürekli huzursuz ve ağlaması durumunda ellerine, ayaklarına ve özellikle de genital bölgelerine bakmalarının doğru olacağı belirtilmelidir. Çünkü turnike sendromundaki komplikasyonların nedeninin müdahalelerdeki gecikme olduğu unutulmamalıdır ⁶. Tedavide tabloya neden olan materyalin uzaklaştırılması ve dolaşımın sağlanması esastır. Nitekim bizim vakamızda da vakit kaybetmeden saç teli ortadan kaldırılmıştır. Erken tanı sayesinde doku nekrozu ve uzuv kaybı olmaksızın başarılı bir tedavi yapılmıştır. Sonuç olarak, geri döndürülemeyen komplikasyonlara neden olduğundan saç teline bağlı turnike sendromunda erken müdahale önemlidir. Tanıyı gözden kaçırmamak için huzursuz ve sürekli ağlayan bebeklerde akılda tutulmalıdır.