![]() |
![]() |
[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ] |
Fırat Tıp Dergisi | |||||||||||||||||
2021, Cilt 26, Sayı 2, Sayfa(lar) 062-067 | |||||||||||||||||
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ] | |||||||||||||||||
Santrifugal ve Roller Pompaların Hematolojik ve Klinik Sonuçlar Açısından Karşılaştırılması: Prospektif Randomize Klinik Çalışma | |||||||||||||||||
Sedat GÜNDÖNER, Ramazan BACAKSIZ, İbrahim EKİNCİ, Halime ERKAN, Rıdvan KUŞOĞLU, Seher ALTUNSOY, Ersin ASİ, Ünal AYDIN | |||||||||||||||||
İstanbul Mehmet Akif Ersoy Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, İstanbul, Türkiye | |||||||||||||||||
Anahtar Kelimeler: Kardiyopulmoner Bypass, Roller Pompa, Santrifugal Pompa, Cardiopulmonary Bypass, Roller Pump, Centrifugal Pump | |||||||||||||||||
Özet | |||||||||||||||||
Amaç: Bu çalışmada amacımız, kalp cerrahisinde kullanılan santrifugal ve roller pompa başlıkların preoperatif ve postoperatif etkilerinin karşılaştırılmasıdır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya bikaval kanülasyon ile kardiyopulmoner bypass uygulanan toplam 30 hasta dahil edildi. Hastalar santrifugal ve roller pompa kullanılan iki gruba randomize edildi. Her iki grup için hemogram ve kan gazı testlerinin değerlendirilmesi için preoperatif, postoperatif 2.saat, postoperatif 24.saat ve postoperatif 72.saat kan örnekleri alındı. Kan gazı örneklerinden ise laktat değerleri kayıt altına alındı. Her iki grup için kardi-yopulmoner bypass sonrası ve postoperatif 24.saat idrar çıkışları ve drenaj miktarları, yoğun bakım ekstübasyon ve kalış süreleri, hastanede kalış süreleri ve kullanılan kan ürünleri miktarları karşılaştırıldı. Bulgular: Hastaların ortalama yaşı, vücut yüzey alanı ve operatif verileri açısından gruplar arası fark gözlenmedi (p >0.05). Her iki grupta da mortalite gözlenmedi. Mortalite, hastane kalış süresi, yoğun bakım ünitesi kalış süresi ve ekstübasyon süresi açısından gruplar arası fark gözlemlenmedi (p >0.05). İntraoperatif laktat değerlerinin santrifugal pompa kullanılan grupta daha düşük seyrettiği ancak kross klemp sonrası 5. dakikada alınan laktat değerleri haricinde (p =0.048) istatistiksel anlamlı fark olmadığı gözlendi. İki grup arasında postoperatif 2. saat eritrosit değerleri arasında anlamlı bir fark tespit edildi (p =0.009). Sonuç: Çalışmamızda iki pompa başlığının etkileri konusunda kardiyopulmoner bypass sırası, postoperatif dönem, mortalite ve morbidite açısından belirgin bir farklılık bulunmamıştır. Santrifugal pompa başlıklarının da roller pompa başlıkları gibi güvenle kullanılabileceği kanaatindeyiz. Bununla beraber santrifugal başlığın temininin zor olması, ekstra maliyet gerektirmesi, roller başlığın ise sisteme entegre olması ve maliyet gerektirmemesi önemli bir detaydır. |
|||||||||||||||||
Giriş | |||||||||||||||||
Açık kalp cerrahisinde kardiyopulmoner bypassa (KPB) bağlı olarak kanın şekilli elemanlarının zarar görmesi, kanın nonendotelyal yüzeye teması sonucu gelişen kompleman aktivasyonu ve havapartikül embolisi karşılaşılabilen bir durumdur 1. KPB’de kullanılan en önemli ekipmanlardan biri de pompalardır. Günümüzde açık kalp cerrahisinde sıklıkla pozitif deplasman tipindeki roller pompalar ve kinetik prensibine dayanan santrifugal pompalar kullanılmaktadır 2. Roller ve santrifugal pompaların karşılaştırılması üzerine birçok çalışma olmasına rağmen birbirlerine üstünlükleri konusunda görüş ayrılıkları mevcuttur. Bu prospektif çalışmada kalp cerrahisinde kullanılan roller ve santrifugal başlık tiplerinin kan hücrelerinin değişimi, klinik ve hemodinamik etkilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. |
|||||||||||||||||
Materyal ve Metot | |||||||||||||||||
Hasta popülasyonu: Bu prospektif çalışma Ocak 2019 ve Temmuz 2019 tarihleri arasında İstanbul Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde, kurum etik kurul onayı alınarak ve her hastaya bilgilendirilmiş gönüllü onam formu imzalatılarak, bikaval kanülasyon ile kardiyopulmoner bypass altında opere edilecek 30 hasta prospektif olarak incelenmiştir. Kross klemp sürelerinin uzun olacağı beklenen koroner arter bypass greftleme ile mitral, aort ve triküspit kapak cerrahisi geçirecek hastalar çalışmaya dahil edildi. Reoperasyonlar, kısa kros klemp süresi beklenen vakalar, birden fazla risk faktörü bulunan hastalar, kanama diyatezi bulunan hastalar dahil edilmemiştir. Hastalar gruplara yazı-tura yöntemi ile randomize edilmiştir. Hastalar KPB sırasında roller pompa( Stockert S5 roller pompası, Stockert GmbH, Freiburg, Almanya) kullanılan grup 1 (n =15), santrifugal pompa (sorin revolution centrifugal pump Sorin Group, İtalia) kullanılan grup 2 (n =15) olarak sınıflandırılmıştır.
Protokol:
KPB’ye arteriyal ve venöz kanülasyon yapıldıktan sonra 2.4 L /dk / m2 akım ile başlandı. Hastaların ortalama arter basınçları 60-80 mmhg olacak şekilde takip edildi. Kros klemp ve antegrad kardiyopleji sonrası hastaların vücut ısısı 28-32 °C olacak şekilde ayarlandı. Operasyon süresince hastaların idrar, aktive pıhtılaşma zamanı, ortalama arter basıncı (OAB) ve kan gazı parametleri düzenli olarak kayıt altına alındı. KPB sonlandırılınca protaminle nötralize edilen hastalar dekanüle edildi. Entübe şekilde kardiyovasküler cerrahi yoğun bakım ünitesine transfer edildi. Çalışmaya dahil edilen hastalar için hemogram kan örneği preoperatif dönem, postoperatif 2. saat, postoperatif 24. saat ve postoperatif 72. saat olarak incelenmiştir. Kan gazı laktat değerleri preoperatif dönem, aortik klemp 5. dakika, KPB sonu ve postoperatif 2. saat şeklinde takip edildi. Hastaların KPB sonu ve postoperatif 24. saat idrar çıkışı miktarları, postoperatif 24. saat drenaj miktarları, yoğun bakım ünitesi ekstübasyon süreleri, yoğun bakım ünitesi kalış süreleri ve taburculuk gün sayıları kayıt altına alındı. Hastalar için toplam kullanılan kan ürünleri miktarları da kayıt edildi.
İstatistiksel analiz: |
|||||||||||||||||
Bulgular | |||||||||||||||||
Grup 1’in yaş ortalaması 59,3 ± 11,5, grup 2’nin ise 55,3 ± 11,1 yıl idi. Grup 1’de vücut yüzey alanı ortalaması 1,90 ± 0,14 iken, grup 2’nin 1,94 ± 0,16 idi. Yaş, vücut yüzey alanı, KPB süresi, aortik klemp süresi (AKS), total debi ve OAB açısından gruplar arası istatiksel anlamalı fark saptanmadı (sırası ile p =0,334, p =0,477, p =0,967, p =0,544, p =0,459, p =0,052) (Tablo 2).
Eritrosit sayılarında postoperatif 2.saat dönemde gruplar arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p =0,009) (Şekil 3).
Yine trombosit sayılarında tüm zaman dönemlerinde gruplar arasında bir farklılık bulunmamıştır (p >0,05) (Şekil 4).
Ancak postoperatif 24 ve 72.saatlerde eritrosit değerleri gruplar arasında benzerdir (p >0,05). Bununla beraber hemoglobin, hematokrit ve trombosit sayılarında tüm dönemlerde gruplar arasında bir farklılık bulunamamıştır (p >0,05) (Tablo 3).
Hastaların preop, KPB sonu, postop 2.saat ve postop 24.saat laktat sonuçları değerlendirildiğinde her iki grupta da istatiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır (p >0.05) (Şekil 2).
Ancak kros klemp 5.dakika verileri incelendiğinde gruplar arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir (p =0,048) (Tablo 4).
Hastaların mekanik ventilatöre bağlı kalma süreleri açısından gruplar arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p =0,811) (Şekil 1).
Yine yoğun bakım ünitesi (YBÜ) kalış ve hastane kalış süreleri göz önüne alındığında gruplar arasında anlamlı bir farklılık yoktur (sırası ile p =0,724, p =0,462) (Tablo 5).
Hastaların KPB sonu ve postoperatif 24.saat diürez miktarları incelendiğinde her iki grubun sonuçları benzerdir (sırası ile p =0,756 ve p =0,832). Hastaların postoperatif 24.saat drenaj miktarları karşılaştırıldığında gruplar arasında istatiksel bir farklılık tespit edilmemiştir (p =0,940) (Tablo 5). Çalışmamızda hastalarda kullanılan kan ürünleri incelendiğinde eritrosit süspansiyonu kullanımı açısından gruplar arasında bir farklılık bulunamamıştır (p =0,559). Buna ek olarak taze donmuş plazma kullanımında da gruplar arasında istatiksel bir farklılık bulunamamıştır (p =0,621) (Tablo 5). |
|||||||||||||||||
Tartışma | |||||||||||||||||
Roller pompa ve santrifugal pompa başlıklarının birbirlerine üstünlüklerini ve sonuçlar üzerine etkilerini araştırmayı amaçladığımız bu çalışmada mortalite, hastane kalış süresi, YBÜ kalış süresi ve ekstübasyon süresi açısından gruplar arası fark gözlemedik. Ancak intraoperatif laktat değerlerinin santrifugal pompa kullanılan grupta daha düşük seyrettiği ancak kross klemp sonrası 5. dakikada alınan laktat değerleri haricinde (p =0.048) istatistiksel anlamlı fark olmadığı gözlendi. Ayrıca hemoglobin, eritrosit sayısı, trombosit sayısı ve lökosit ssayıları açısından da gruplar arası istatistiksel anlamlı fark gözlenmedi. Günümüzde santrifugal ve roller pompa başlıklarının birbirlerine üstünlükleri konusunda fikir birliği yoktur. Ancak roller pompa başlıklarının çalışma mekanizması gereği hatlara baskı uygulanmakta ve bu baskı santrifugal pompalarda bulunmamaktadır. Bu yüzden santrifugal pompa başlıklarının kullanımı sonrası daha az kan travması olacağı düşünülmektedir. Literatürde KPB sırası ve sonrasında hemoliz ve kan ürünü kullanımı ile ilgili çelişklili çalışmalar bulunmaktadır 3,4. Datt ve arkadaşları 3 yaptıkları 140 hastalık retrospektif çalışmada roller pompa kullanımının intraoperatif kan kullanımını azalttığını bildirmiştir. Ancak Saczkowski ve arkadaşları 4 yaptıkları 1868 hastalık (961 santrifugal ve 907 roller pompa) metaanalizde gruplar arası kan kullanımı açısından fark gözlememişlerdir. Bizim çalışmamızda post operatif drenaj miktarları ve kan ürünü kullanımı açısından gruplar arası anlamlı fark saptanmamıştır. KPB süresince kanın fizyolojik olmayan yüzeylerle teması sonucu trombositlerde kümelenme, sayıca azalma ile beraber adhezyonagregasyon özelliklerinde kayıplar meydana gelmektedir 5. Kehara ve arkadaşlarının 6 yaptığı hayvan deneyinde trombosit fonkisyonlarındaki azalma ile pompa başlıkları arasındaki ilişki araştırılmış ve trombost fonksiyon bozukluğu açısından gruplar arası fark olmadığını bildirmişlerdir. Andersen ve arkadaşlarının 7 yaptığı randomize klinik çalışmada ise trombosit agregasyonu ile pompa başlıkları arasındaki ilişki araştırılmış ve roller pompa kullanılan grupta agregasyonun daha fazla olduğu bildirilmiştir. Çalışmamızda post operatif 2.saat, 24.saat ve 72.saat dönemlerinde her iki grup için trombosit sayılarında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. KPB sırasında vücudunun strese karşı cevabında birçok immünolojik reaksiyon başlatılır. Lökositler mobilize olur. Makrofajlar ve özel T hücreleri oluşturulur. Karaciğerde akut faz plazma proteinleri sentez edilir. KPB ile birlikte görülen bu durum, sadece KPB’nin kendi oluşturmuş olduğu hasara bağlı olmayıp, aynı zamanda strese karşı vücudun reaksiyonlarını da içine almaktadır 8. Ayrıca lökosit sayısında sayısında önemli değişiklikler olmaktadır. KPB ile beraber kemik iliği elementlerinin direkt salınımını ve beyaz kan hücrelerinin demarginizasyonunu ortaya çıkmaktadır 8. Çalışmamızda post operatif 2’inci, 24’üncü ve 72’ci saatler lökosit sayıları değerlendirilmiştir. Lökosit sayıları açısından gruplar arasında istatistiksel anlamlı bir fark bulunamamıştır. KPB'a immunolojik yanıt konusunda da literatürde çelişkili çalışmalar mevcuttur 9,10. Mlejnsky ve arkadaşları 9 yaptıkları randomizde klinik çalışmada roller pompa grubunda daha yüksek interlökin-6 ve prokalsitonin değerleri gözlemişlerdir. Ancak Demirtaş ve arkadaşlarının 10 yaptığı çalışmada santrifugal pompa başlıklarının immunolojik yanıt açısından üstünlüğünün olmadığını bildirmişlerdir. KPB sırasında doku oksijenasyonu takibindeki önemli göstergelerden biri de laktat düzeyidir. Halaweish ve arkadaşları 11 yaptıkları çalışmada KPB sonu laktat seviyelerinin iki grup arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadığını bildirmişlerdir. Çalışmamızda intraoperatif laktat değerlerinin santrifugal pompa kullanılan grupta daha düşük seyrettiği ancak kross klemp sonrası 5. dakikada alınan laktat değerleri haricinde (p =0.048) istatistiksel anlamlı fark olmadığı gözlendi. Hemodinamik değerlendirmeler, immunolojik yanıt, kan kullanımı gibi konular haricinde kullanılan pompa başlıklarının klinik sonuçlara olan etkisi literatürde ayrı bir tartışma konusudur. Datt ve arkadaşları 3 roller pompa grubunda %0 mortalite ve santrifugal pompa grubunda %5 mortalite bildirmişlerdir. Ancak Saczkowski ve arkdaşları 4 yaptıkları metaanalizde mortalite, hastanede kalış süresi, YBÜ kalış süresi ve nörolojik komplikasyon açısından gruplar arası anlamlı fark gözlememişlerdir. Biz de yoğun bakım ekstübasyon süreleri, yoğun bakım çıkış ve hastane taburculuk süreleri incelendiğinde her iki grup açısından istatiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlemlemedik. Ayrıca her iki grupta da mortalite gözlenmedi.
Limitasyonlar: |
|||||||||||||||||
Sonuç | |||||||||||||||||
Sonuç olarak; yapılan bazı çalışmalarda santrifugal pompa başlığının, roller pompa başlığına göre bir takım üstünlükleri bildirilmesine rağmen, çalışmamızda iki pompa başlığının etkileri konusunda KPB sırası, postoperatif dönem, mortalite ve morbidite açısından belirgin bir farklılık bulunmamıştır. Santrifugal pompa başlıklarının da roller pompa başlıkları gibi güvenle kullanılabileceği kanaatindeyiz. Bununla beraber santrifugal başlığın temininin zor olması, ekstra maliyet gerektirmesi, roller başlığın ise sisteme entegre olması ve maliyet gerektirmemesi önemli bir detaydır. |
|||||||||||||||||
Kaynaklar | |||||||||||||||||
1) Baue AA. Cardiopulmonary bypass for open heart surgery. Glenn's thoracic and cardiovascular surgery. Prentice-Hall International Inc 1991; 1396.
2) Lynch MF, Hammond C, Schmidt WR et al. Kinetic heart pumping. Minn Med 1984; 67: 17-9.
3) Datt B, Nguyen MB, Plancher G et al. The Impact of Roller Pump vs. Centrifugal Pump on Homologous Blood Transfusion in Pediatric Cardiac Surgery. J Extra Corpor Technol 2017; 49: 36-43.
4) Saczkowski R, Maklin M, Mesana T, Boodhwani M, Ruel M. Centrifugal pump and roller pump in adult cardiac surgery: A Meta-Analysis of randomized controlled trials. Artif Organs 2012; 36: 668-76.
5) Bernstein EF, Gleason LR. Factors Influencing HaemolysisWith Roller Pumps. Surgery 1987; 61: 432-7.
6) Kehara H, Takano T, Ohashi N, Terasaki T, Amano J. Platelet function during cardiopulmonary bypass using multiple electrode aggregometry: comparison of centrifugal and roller pumps. Artif Organs 2014; 38: 924-30.
7) Andersen KS, Nygreen EL, Grong K, Leirvaag B, Holm H. Comparison of the centrifugal and roller pump in elective coronary artery bypass surgerya prospective, randomized study with special emphasis upon platelet activation. Scand Cardiovasc J 2003; 37: 356-62.
8) Kirklin JW, Barratt-Boyes BG: Cardiac Surgery. Volumel, Churchill Livingstone, second edition, p. 83,1993.
|
|||||||||||||||||
[ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ] |
[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ] |