Gereç ve Yöntem: Yedi günden uzun süren vajinal akıntı şikayetiyle başvuran, cinsel yönden aktif ve son bir ayda antibiyotik kullanmamış, 18-41 yaşları arasındaki 130 kadın hasta çalışma kapsamına alındı. Bu hastalara ait endoservikal sürüntü örnekleri prospektif olarak değerlendirildi. Örnekler endoserviksten Dacron silgiç’le alındı, Mycofast Screening Evolution 2 (International Microbio, Fransa) ticari kitleri kullanılarak Mycoplasma hominis ve Ureaplasma urealyticum varlığı araştırıldı.

Bulgular: Hastaların 72’sinde (% 55.38) üreme olmazken, 51 (% 39.23) hastadan alınan örneklerde U. urealyticum, 7 hastadan alınan örneklerde (% 5.38) M. hominis tespit edildi. Kontrol grubu olarak seçilen, 20-45 yaşları arasındaki sağlıklı vajinal akıntı şikayetleri olmayan 40 kadından endoservikal sürüntü örnekleri alındı. Bu gruptaki örneklerden 5’inde (% 12.5) U. urealyticum tespit edilirken, 35 (% 87.5) örnekte üreme görülmedi. Bu sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirildiğinde, M. hominis’in izolasyonu açısından çalışma grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı fark görülmemiş (p>0.05), U. urealyticum ise çalışma grubunda kontrol grubuna göre anlamlı oranda daha sıklıkla izole edilmiştir (p=0.001).

Sonuç: Çalışma ve kontrol gruplarından izole edilen U. urealyticum izolatlarının tümü doksisiklin, roksitromisin, ofloksasin gibi antibiyotiklere duyarlı olarak bulunmuştur. Çalışma grubundan soyutlanan M. hominis suşlarında ise doksisiklin direncine rastlanmamış, ancak roksitromisine % 57.1, ofloksasine karşı ise % 28.5 oranında direnç tespit edilmiştir. Biz bu çalışmanın verileri doğrultusunda, 7 günden uzun süren vajinal akıntı şikayeti olan kadınlarda ureaplazmaların servikal infeksiyon etkeni olarak göz önüne alınması gerektiğini düşünmekteyiz. ©2006, Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Ureaplasma urealyticum nongonokokal üretrit, koryoamniyonit, düşük doğum ağırlıklı bebek doğumuna neden olmaktadır. Ayrıca hem M. hominis hemde U. urealyticum infertiliteden ve yenidoğanda solunum sistemi hastalıklarından da sorumlu tutulmaktadır. Genital mikoplazmalar, başta seksüel olarak aktif bireylerin alt genital sistemi olmak üzere pek çok yerde bulunan, salpenjitli hastalarda ise üst genital sistemden de izole edilen mikroorganizmalardır ^3-11.

Mikoplazmaların üretilmesi için çeşitli sıvı, katı yada bifazik besiyeri formülleri mevcuttur. Ancak bunların hazırlanmasındaki zorluklar ve mikoplazmaların geç üremeleri gibi sorunlar sebebiyle, daha hızlı ve kolay izolasyon / identifikasyon için kullanıma hazır besiyerleri, polimeraz zincir reaksiyonu ve hibridizasyon yöntemleri gibi yeni metodlar geliştirilmiştir ^12-15. Genital klinik örneklerden M. hominis ve U. urealyticum izolasyonu ve aynı zamanda kemoterapötiklere duyarlılıklarının belirlenmesine yönelik ticari kitler bulunmakta olup, bu kitler, 48-72 saat içinde sonuç vermeleri nedeniyle hızlı tanıda kullanılmaktadırlar ³.

Çalışmamızda kullandığımız Mycofast kiti, genital ve gastrik örneklerde M. hominis ve U. urealyticum’u hızlı bir şekilde tespit edilmesi ve etkenin antimikrobiyal duyarlılık testlerinin yapılmasına yönelik olarak hazırlanmış bir ticari kittir ^6,16.

Her hastadan Dacron eküvyonu ile endoservikal sürüntü örneği alındı. Örnekler vajina spekulum ile açıldıktan sonra eküvyon çubuğu vajina duvarlarına değdirilmeden serviks uteri içine 1-2 cm kadar sokulup, sağa sola çevrilerek alındı ve kit içerisindeki taşıma besiyerine konuldu. Kit prosedürüne uygun olarak 2-8ºC’de saklanan taşıma besiyerleri en geç 48 saat içerisinde değerlendirmeye alındı.

Çalışmaya alınan örnekler Mycofast Evolution-2 kiti (International Microbiol, Fransa) kullanılarak U. urealyticum ve M. hominis varlığı yönünden araştırıldı. Mycofast testi, üretici firmanın önerileri doğrultusunda çalışıldı. Taşıma besiyerindeki örnekten mikroplaklarda bulunan her bir kuyucuğa 100 µl konuldu. Kontrol kuyucuklarına 2’şer damla standart M. hominis çözeltisi eklendi. Anaerobik ortam sağlamak amacıyla her kuyucuğun üzerine ikişer damla steril sıvı parafin damlatıldı. Örnekler 37ºC’de 24-72 saat inkübe edildi. İdentifikasyon, kuyucuklarda oluşan sarıdan kırmızıya renk değişimine ve linkomisin, trimetoprim-sulfametoksazol ve eritromisine karşı antibiyotik direnç profillerine bakılarak yapıldı. Bu profile göre U. urealyticum linkomisin ve trimetoprim-sulfametoksazole dirençli, eritromisine duyarlı; M. hominis ise linkomisine duyarlı, trimetoprim-sulfametoksazole ve eritromisine dirençli idi. Mycofast kiti ile tespit edilen U. urealyticum ve M. hominis izolatlarının doksisiklin (8µg/ml), roksitromisin (4µg/ml) ve ofloksasine (4µg/ml) karşı antimikrobiyal duyarlılıklarına bakıldı.

Çalışmamızda kontrol grubu olarak seçilen ve vajinal yakınması olmayan 40 hastaya ait endoservikal sürüntü örneği de aynı yöntemlerle değerlendirildi.

İstatistiksel analiz: Sonuçların değerlendirilmesinde kikare testi kullanıldı.

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 1: Çalışma ve kontrol grubunda üreyen etkenler.

Çalışmamızda tespit edilen U. urealyticum ve M. hominis izolatlarının doksisiklin, roksitromisin ve ofloksasine karşı duyarlılıklarına Mycofast testi ile bakılmıştır. Hasta gruptan izole edilen U. urealyticum izolatlarının tümü bu antibiyotiklere duyarlı olarak bulunmuştur. Aynı gruptan izole edilen M. hominis suşlarında ise doksisiklin direncine rastlanmamış, ancak roksitromisine % 57.1, ofloksasine karşı ise % 28.5 oranında direnç tespit edilmiştir (Tablo II). Kontrol grubundan izole edilen U. urealyticum suşlarının tümü üç antibiyotiğe duyarlı bulunmuştur.

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 2: Çalışma grubunun antibiyotiklere direnç durumları

Çalışmamızda kullandığımız Mycofast Evolution 2 test kiti mikoplazma ve ureaplazmaların identifikasyonunda ve bazı antibiyotiklere dirençlerini belirlemede kullanılan bir yöntemdir. Karaarslan ve ark.’nın ⁶ çalışmasında Mycofast Evolution 2 test kiti ile rutin kültür yöntemleri, 90 endoservikal örnekte U. urealyticum ve M. hominis’i tespit etme etkinlikleri açısından karşılaştırılmıştır. Mycofast ile 50 (% 55.5) ve rutin kültür ile 42 (% 46.6) pozitif sonuç elde edilmiştir. Rutin kültürde görülen tüm pozitif sonuçlar Mycofast ile de saptanmış ancak Mycofast ile bulunan 8 pozitif sonuç rutin kültürde gösterilememiştir. Mycofast ile, pozitif olanların % 84’ünde (42/50) U. urealyticum, % 16’sında (8/50) M. hominis; rutin kültürleri pozitif olanların % 72’sinde (36/50) U. urealyticum ve % 12’sinde (6/50) M. hominis izole edilmiştir ⁶.

Çalışmamızda vajinal sürüntü örneklerinin 72’sinde (% 55.38) üreme olmazken, 51 örnekte (% 39.23) U. urealyticum, 7 örnekte (% 5.38 ) M. hominis izole edildi. Bu sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirildiğinde, vajinal akıntısı olan kadınlarda M. hominis’in tespit edilmesi açısından çalışma grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı fark görülmemiş (p>0.05) olup, U. urealyticum’un tespiti açısından çalışma grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı fark belirlenmiştir (p=0.001). Bu bulgular bize ürogenital infeksiyonlarda U. urealyticum’un M. hominis’e göre daha sıklıkla izole edildiğini göstermektedir.

Çeşitli araştırmacıların yaptıkları çalışmalarda benzer sonuçlar alınmıştır. Helvacı ve ark.¹⁷ 142 hastanın vajinal akıntı örneklerinde çeşitli mikroorganizmaları saptamak amacıyla yaptıkları kültür çalışmasında örneklerin % 20.4’ünde patojen bir etkenin üremediğini, % 13.4’ünde M. hominis, % 11.3’ünde Candida’ların ürediğini, en sık rastlanan etkenin ise % 60.6’lık bir oranla U. urealyticum olduğunu bildirmişlerdir.

Yavuzdemir ve ark.(18) vajinal akıntı şikayetleri olan kadınlarda % 33.89 oranında ureaplasma, % 11.01 oranında mikoplazma ürettiklerini bildirmişlerdir. Bengisun ve ark.¹⁹ da servisitli kadınlarda klamidya, ureaplasma ve diğer bakterilerin sıklığını araştırdıkları bir çalışmada hastaların % 18’inde klamidya antijeni pozitif bulunurken, yapılan kültürlerin % 38’inde U. urealyticum, % 26’sında da diğer bakteriler saptanmıştır.

Çalışmamızda izole edilen U. urealyticum suşları linkomisin ve trimetoprim-sulfametoksazol dirençli, eritromisine duyarlı, M. hominis suşları da linkomisine duyarlı, trimetoprim-sulfametoksazol’e ve eritromisine dirençli olarak belirlenmiştir. Üreyen mikroorganizmaların doksisiklin, roksitromisin ve ofloksasin gibi antibiyotiklere duyarlılıklarına da bakılmıştır. İzole edilen U. urealyticum suşlarının hepsi bu antibiyotiklere duyarlı olarak bulunmuştur. Mycoplasma hominis suşlarında ise doksisiklin direncine rastlanmamış, ancak roksitromisine % 57.1, ofloksasine % 28.5 oranında direnç saptanmıştır.

Benzer bir çalışmada Ardıç ve ark.²⁰ kadın hastaların idrarlarından izole ettikleri U. urealyticum kökenlerinin ofloksasin, eritromisin, tetrasiklin ve doksisiklin gibi antibiyotiklere karşı duyarlılıklarına bakmışlardır. U. urealyticum suşlarının hepsi ofloksasin ve doksisiklin gibi antibiyotiklere orta duyarlı ve duyarlı, % 86’sı eritromisine orta duyarlı ve duyarlı ve % 97’side tetrasikline karşı duyarlı olarak bulunmuştur. İzole edilen M. hominis suşları test edilen tüm antibiyotiklere duyarlı olarak bulunmuştur.

Araştırmada elde ettiğimiz sonuçlar bize yedi günden uzun süren vajinal akıntı yakınması ile başvuran kadınlarda etken mikroorganizma araştırılması sürecinde mikoplazma ve ureaplasmaların da dikkate alınmasının gerekli olduğunu göstermiştir. Ayrıca her iki etkenin antibiyotik duyarlılıkları arasındaki farklılıklar da dikkat çekicidir.

1) Ertem E, Dereli D. Genital Mikoplazma İnfeksiyonları. Topçu- Wilke A, Söyletir G, Doğanay M. ed. İnfeksiyon Hastalıkları. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 1996: 976-980.

2) Taylor-Robinson D. Ureaplasma urealyticum, Mycoplasma hominis, and Mycoplasma genitalium. In: Mandell GL, Bennet JE, Dolin R,eds. Principles and Practice of Infectious Diseases.5 th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 2000, 2027-2032.

3) Ağaçfidan A, Anğ Ö. Cinsel Temasla Bulaşan Hastalıklar (CTBH). Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Yayın No:35, İstanbul, 1999: 175-193.

4) Gerçeker D. Mycoplasma ve Ureaplasma. Ustaçelebi, Ş,ed: Temel ve Klinik Mikrobiyoloji. 1. baskı. Güneş Kitabevi, 1999: 595-604.

5) Brooks GF, Butel JS, Ornston LN, Jawetz E, Melnick JL, Adelberg EA. Mycoplasmas, In: Jawetz, Melnick, Adelberg’s Medical Microbiology. 20 th ed. Prentice- Hall International Inc, London, 1995: 283-287.

6) Karaarslan A, Cengiz L, Cengiz AT, Aykut E, Boyacıoğlu İ. Mycoplasma hominis ve Ureaplasma urealyticum izolasyononda A7-AGAR kültür yöntemi ile Mycofast testinin karşılaştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni 1998, 32: 23-28.

7) Eschenbach B. Ureaplasma urealyticum and premature birth. Clin Infect Dis 1993, 17: 100-106.

8) Cassell GH, Waites KB, Watson HL, Crouse DT, Harasawa R. Ureaplasma urealyticum intrauterine infection: role in prematurity and disease in newborns. Clinical Microbiology Reviews, 1993, 6: 69-87.

9) Waites KB, Cassel GH, Duffy LB, Searcey KB. Isolation of Ureaplasma urealyticum from low birth weight infants. J Pediatr 1995, 126: 502-503.

10) Schmid GP, Fontanarosa PB. Evolving strategies for management of the nongonococcal uretritis syndrome. JAMA 1995, 274: 577.

11) Payne NR, Steinberg SS, Ackerman P et al. New prospective studies of the association of Ureaplasma urealyticum colonization and chronic lung disease. Clin Infect Dis 1993, 17: 117-121.

12) Roberts MC, Hooton M, Stamn W, Holmes KK, Kenny GE. DNA probes for the detection of mycoplasmas in genital specimens. Israels J Med Sci 1987, 23: 618-620.

13) Robertson JA, Vekris A, Bebear C, Stenke GW. Polymerase chain reaction using 16S r RNA gene sequences distinguishes the two biovars of Ureaplasma urealyticum. J Clin Microbiol 1993, 31: 824-830.

14) Broitman NL, Floyd CM, Johnson CA, De La Maza LM, Peterson EM. Comparison of commercially available media for detection and isolation of Ureaplasma urealyticum and Mycoplasma hominis. J Clin Microbiol 1992, 30: 1335-1337.

15) Leland DS, Lapworth MA, Jones RB, French MLV. Comparative evaluation of media for isolation of Ureaplasma urealyticum and genital mycoplasma species. J Clin Microbiol 1982, 16: 709-714.

16) Baysallar M, Kısa Ö, Albay A, Gün H. Evaluation of sensitivity, isolation time and cost of mycofast in detecting Mycoplasma hominis and Ureaplasma urealyticum. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of İnfection ) 1999; 13: 81-84.

17) Helvacı S, Gedikoğlu S, Aydın Ö. Vaginal akıntı örneklerinde saptanan mikroorganizmalar. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of İnfection)1992; 6: 203-205.

18) Yavuzdemir Ş, Bengisun S, Güngör Ç ve ark. Vajinal akıntısı olan kadınlarda G. vaginalis, Mikoplazma, Ureaplasma, T. vaginalis, maya ve N. gonorrhoeae ile diğer bakterilerin sıklığı. Mikrobiyoloji Bülteni, 1992; 26: 139-148.

19) Bengisun JS, Yakın K, Yavuzdemir Ş, Palabıyıkoğlu İ, Ünlü C. Servisitli kadınlarda Chlamydia, Ureaplasma ve diğer bakterilerin sıklığı. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2000; 14: 111-113.

20) Ardıç N, Özyurt M, Erdemoğlu A, Kurukuyu T. Üriner sistem infeksiyonlarında Mycoplasma hominis ve Ureaplasma urealyticum araştırılması ve antibiyotik duyarlılıklarının belirlenmesi. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2004; 18: 31-33.