Meckel divertikülü yaygın olarak görülen konjenital gastrointestinal anomalilerden birisidir (%1-3)
3. Gebeliğin 7-8. haftalarında kapanması gereken omfalo-mezenterik kanalın kapanmaması sonucu oluşmaktadır. 1598 yılında Fabricius Hildanus tarafından tanımlandıktan sonra 1809 yılında Johann Friedrich Meckel tarafından anatomisi ve embriyolojisi tanımlanmıştır. Erkeklerde kadınlardan iki kat daha fazla görülmektedir. Genellikle 2 yaşından önce semptomatik hale gelmektedir. Komplikasyonlar ise daha çok 20 yaşından önce ortaya çıkmaktadır. Klinik yaşla birlikte değişmektedir ve yaşla birlikte komplikasyon oranı da artmaktadır
16. 20 yaşın altındaki hastalarda en önemli komplikasyon kanama iken ileri yaşlarda özellikle 40 yaşından sonraki dönemde en önemli komplikasyon tıkanmadır
5-17.
Bizim hastamızda literatürle uyumlu olarak 40 yaş üzerinde idi. Tıkanma divertikülden karın duvarına uzanan bantın üzerinde ince barsağın veya çekumun volvulusu, invajinasyon, bantın barsağı sarması ile basit tıkanma, internal fıtıklasma, divertikülün kasık fıtığı içinde inkansere olması gibi çeşitli mekanizmalarla oluşalabilir8-10. Bizim olgumuzda da divertikül kendi ekseni etrafında dönerek barsakta torsiyona ve distal barsak ansında darlığa neden olmakta idi. Meckel divertikülünün diğer bir komplikasyonu kanamadır. Kanama çocuk yaş grubunda taze kan yada çilek rengi dışkılama ile ortaya çıkarken, erişkin yaş grubunda melena ve karında ağrıyla ortaya çıkar18. Kanama divertikülün veya ektopik mide mukozasına bitişik ileum mukozasının ülserasyonu sonucu oluşmaktadır. Ektopik pankreas dokusunun alkali sekresyonu da ülserasyona sebep olabilmektedir14.
Divertikülit ensık karşılaşılan komplikasyonlardan biridir ve genellikle dar boyunda bir divertikülün balık kılçığı veya benzeri yabancı cisim veya fekaloit ile tıkanması sonrasında oluşmaktadır19. Daha seyrek olarak ektopik mukozanın ülserasyonu sonrasında gelişebilmektedir. Meckel divertikülünün tedavisi hakkında bir çok görüş bulunmaktadır. Semptomatik olup olmamasına göre tedavi protokolü değişebilmektedir. Asemptomatik olup ve tesadüfen saptanmış 40 yaşın altındaki olgularda veya yaş ne olursa olsun fibrotik bantı bulunan hastalarda uzaklaştırılmalı diyen yayınlar vardır20. 1968’ de Schlicke ve Johnston laparotomi sırasında ince barsakların mutlak incelemesini ve tespit edilen olgularda elektif divertikülektomi önermişlerdir21.
Bunun aksine Soltero suçluluğu kesin olarak tespit edilmiş olgular dışında çok nadir olarak proflaktik cerrahi uyguladıklarını bildirmişlerdir22. Aynı çalışmada okul çağında tespit edilen bir olguda yaşam boyunca komplikasyon geliştirme oranını %4.2 olarak bildirirken yaşlılıkta bu oranın % 0’ lara kadar gerilediğini rapor etmişlerdir.1967’de yapılan bir çalışmada elektif rezeksiyonların mortalitesi ve morbiditesi düşük bulunurken, komplikasyonlu olgularda mortalite %5 ve morbidite %33 olarak bildirilmiştir23. Semptom veren Meckel divertikülünün tedavisi cerrahidir. Ancak birçok hastalık ile semptomlarının örtüşmesi nedeniyle preoperatif dönemde tanı koymak oldukça zordur. Olgular genellikle akut karın ön tanısı ile operasyona alınmaktadırlar ve genellikle operasyon esnasında tanıları konmaktadır. Bizim olgumuzda akut karın tanısı ile operasyona alındı ve operasyon esnasında barsak torsiyonuna bağlı ileus olduğu tespit edildi. Hastalıklı divertikül tespit edilmesi durumunda cerrahi olarak farklı teknikler kullanılabilmektedir.
Geniş tabanlı divertikülü bulunan olgularda postoperatif dönemde darlık riskini önlemek için segmenter rezeksiyon tercih edilmekte iken dar tabanlı olanlarda divertikülektomi uygulanabilmektedir. Kanama nedeniyle opere edilen hastalarda divertikül içindeki ektopik dokunun komşu barsak ansı içerisinde de devam edebileceği şüphesi olduğu için bu tür olgularda segmenter rezeksiyon tercih edilmelidir18.
Sonuç olarak akut karın tanısı ile takip edilen olgularda Meckel divertikülü ve buna bağlı oluşabilecek komplikasyonlar da akılda tutulmalıdır. Özellikle akut karın nedeniyle ameliyata alınmış ve kliniğini izah edecek bir patoloji bulunamamış ise Meckel divertikülüne bağlı bir komplikasyon olabileceği akla gelmeli ve kontrol edilmelidir.
)
)
)