Burada, uzun süre KMZ kullanan bir epilepsi hastasında ortaya çıkan dirençli hipokalsemi ve hipokalsemik konvülsiyon sunularak; bu tür hastalarda tedavi sırasında gelişebilecek olası ikincil metabolik sorunlara dikkat çekilmek istendi.

Boran ve ark ⁷ yaptıkları çalışmada en az altı ay süre ile KMZ kullanan vakaların %13’ünde hiperparatiroidi, %18’inde ALP yüksekliği saptamalarına rağmen vakaların hiçbirinde kemik yoğunluğunda değişiklik izlenmemişti. Aka ve ark ⁸ ise ortalama 1.94 yıl süre ile antikonvülzan kullanan çocuklarda yaptıkları çalışmada ise kalsiyum düzeyini normal bulmuşlardı. Bizim hastamızın ise iv kalsiyum tedavisine iyi yanıt vermeyen şiddetli hipokalsemisi vardı; bundan dolayı Status Epileptikus kliniği ile başvurmuştu. Hipkalsemisi, ancak intravenöz kalsiyum yanında aktif D vitaminine yanıt verdi. Bu durum literatürle belirtilen KMZ-indüklenmiş hipokalsemilerden ağırdı. Ayrıca hastamız son bir yıldan beri KMZ kullansa da, daha önce hipokalsemik etkisi bilinen diğer ilaçları (valproik asit, fenobarbital) uzun süre kullanmış; bu arada diyeti kalsiyum yönünden desteklense de herhangi bir vitamin önerilmemişti. Antikonvülzan ilaç kullanan hastalarda hipokalseminin önlenmesi için D vitamini öneren çalışmalar bulunmaktadır ⁹.

Sonuç olarak; hipokalsemi oluşturma riski yüksek olan antikonvülzan ilaç kullanan hastaların kalsiyum metabolizması açısından düzenli izlenmesinin ve gerekirse D vitamini ve kalsiyum desteği yapılmasının uygun olacağı düşüncesindeyiz.

1) AndersenRS, ValeurN. Hyperparathyroidism secondary to anticonvulsant treatment. UgeskrLaeger 2001; 163: 6288-6289.

2) Zdrojewicz Z, Dubinski A, Jonek A, Tomanek N, Krajewski W Tetanic crisis and antiepileptic drugs. A case report. Neuro Endocrinol Lett 2005; 26: 317-319.

3) Pack AM Bone disease in epilepsy. Curr Neurol Neurosci Rep 2004; 4: 329-334.

4) Ali FE, Al-Bustan MA, Al-Busairi WA, Al-Mulla FA. Loss of seizure control due to anticonvulsant-induced hypocalcemia. Ann Pharmacother 2004; 38: 1002-1005.

5) Kayemba Kay'S S, Beust M, Aboulghit H, Voisin M, Mourtada A. Carbamazepine and vigabatrin in epileptic pregnant woman and side effects in the newborn infant. Arch Pediatr 1997; 4: 975- 978.

6) Hoikka V, Alhava EM, Karjalainen P, et al. Carbamazepine and bone mineral metabolism. Acta Neurol Scand 1984 ; 70: 77-80.

7) Boran P, Yılmaz Y, Turan S, Bereket A. Karbameazepin ve Valproat monoterapilerinin tiroid fonksiyonu, lipid ve kemik metabolizması üzerine etkileri. Çocuk Dergisi (Logos) 2004; 4: 157-162.

8) Aka S, Erverdi D, Göğcü Ş, Demirkol A, Yavrucu S, Özgüner A. Antiepileptik ilaç kullanan çocuklarda serum kalsiyum düzeyleri. PTT Hastanesi Tıp Dergisi 2000; 22: 154-156.

9) LA Fıtzpatrick. Pathophysiology of bone loss in patients receiving anticonvulsant therapy. Epilepsi & Behavior 2004; 5: 3-15.