HP’ın nasıl oluştuğu tam bilinmemekle beraber iki teori öne
sürülmektedir; a) embriyolojik dönüşüm sırasında ana
pankreastan ayrılmış pankreatik doku, b) pankreas ön
tomurcuğunun büyümesi sırasında bir parça dokunun barsakla
taşınması
4,5. HP genellikle (%98) pankreasa komşu
üst gastrointestinal bölgede (mide, duodenum ve proksimal
jejenum) bulunur. Nadiren karaciğer, safra kesesi, safra
kanalı, dalak, ince barsaklar, Meckel divertikülü, kalın barsaklar, Fallop tüpleri ve diğer abdominal organların yanısıra
abdomen dışında da umblikus, mediasten, akciğer, dil, submandibular
tükrük bezinde de bulunabilir
6,7. Safra kesesi
yerleşimi son derece nadirdir ve şu ana kadar literatürde 30
vaka bildirilmiştir
7. Bizim olgumuzda bir erkek hastada
tespit edilmişse de literatürde safra kesesinde HP görülme
sıklığı kadınlarda daha yüksektir. Literatürde bildirilmiş
olguların yarısında HP, bizim olgumuzda olduğu gibi, safra
kesesi boynuna lokalizedir
8.
HP olgularının çoğu asemptomatiktir ancak özellikle
mide ve duodenum yerleşimli olanlar peptik ülser benzeri
yakınmalara neden olabilirler6. Safra kesesi yerleşimli
HP’ın semptomatik olması son derece nadirdir ve bildirilen
olguların çoğunda patolojik inceleme sonrası tesadüfen veya
safra kesesi taşı ile birlikteliği nedeniyle saptanmıştır8-11.
İnceoğlu ve arkadaşları sistik kanal yerleşimli ve hidropik
safra kesesine neden olan bir HP olgusu bildirdiler5. Bir
başka olguda ise safra kesesi perforasyonu ve peritonite
sebep olan bir HP bildirilmiştir4. Bunlar dışında kolesistektomiyi takiben semptomların yok olduğunun bildirildiği
bazı hastalar dışında10,11, HP safra kesesi içinde
genellikle tesadüfi olarak tespit edilir. Bizim hastamızdada
kolesistektomiyi takiben kolesistopatiye ait şikayetlerin
ortadan kalktığı tespit edilmiştir.
Safra kesesindeki kitlelerde, kolesterol polibi, adenoma
ve karsinoma gibi diğer safra kesesi lezyonlarından HP’ı
preoperatif olarak ayırt etmek günümüzde olanaksızdır.
Ultrasonografi HP için spesifik değildir3-8. Bizim olgumuzda
da ultrasonografide safra kesesi duvarındaki HP, safra
kesesi polibi olarak değerlendirilmiştir. HP benign özellikte
olmasına rağmen mide ve jejunum lokalizasyonlu HP dokunun
karsinoma dönüşebileceğine dair yayınlar da vardır12,13.
Sonuç olarak safra kesesinde yerleşimli HP, semptomlara
neden olduğunda kolesistektomi ile tedavi edilmesi
gereken ve safra kesesi içerisinde yer işgal eden kitlelerin
ayırıcı tanısında akılda tutulması gereken bir patolojidir.