Bu makale ile ülkemizden 12 çocuk LT4 zehirlenme olgusunun klinik özellikleri sunulmuştur. LT4 zehirlenmelerinde klinik genellikle iyi seyirlidir. Ancak santral sinir sistemi ve kardiyovasküler sistem başta olmak üzere hayatı tehdit edici komplikasyonlara sebep olabileceği de unutulmamalıdır
9,10.
Çocuklarda LT4 zehirlenmeleri kazara alım, kötü amaçlı kullanım ve intihar girişimi amacı ile olmak üzere üç grupta değerlendirilebilir. Küçük çocuklarda tek zehirlenme sebebi kaza ile alım iken adolesan yaş grubunda intihar girişimi en sık sebep olarak bildirilmektedir. Nygaard ve ark.’nın 2 Danimarka zehirlenme veri tabanı inceleme sonuçlarına göre 122’si çocuk 181 zehirlenme olgusunu bildirdikleri çalışma bu konudaki en yapılmış büyük hasta sayılı çalışmadır. Bu çalışmada 9/13 (%69) adolesan intihar girişimi amacı ile LT4 kullanmış olduğu bildirilmiştir. Ülkemizden Ergül ve ark. 3 bildirdiği 14 olgunun olduğu çocuk serisinde adolesan yaş grubundaki 6 çocuğun tümünde zehirlenme nedeni intihar girişimi olarak bildirilmiştir. Bizim hasta serimizde de biri hariç tüm adolesanların intihar girişimi LT4 zehirlenme sebebi olarak gözlendi.
Tiroid hormonu hem hipotalmusta santral etki hem de periferik etkileri ile bazal metabolik hızı artırmaktadır.
Tirotoksikoz yetersiz kilo alımı ve/veya kilo kaybı ile ilişkilidir 11. Bu neden ile LT4 kilo verme amacı ile suiistimal edilen ilaçlar arasında bildirilmektedir 12. Bizim hasta serimizde de bir adolesan olgu kilo vermek amacı ile çok yüksek doz LT4 kullanımı ilişkili zehirlenme nedeni ile değerlendirilmişti. Literatürde bir erişkinde kilo verme amacı ile bilinçli yüksek doz LT4 kullanımı ilişkili ölüm bildirilmiştir 9. Bu neden ile özellikle obezitesi olan adolesanların ilaç suiistimalleri açısından bilgilendirilmeleri gerekmektedir.
LT4 alımı sonrası ilacın emilimi ve metabolize olması kişisel değişkenlik gösterebileceğinden, kazayla LT4 almış çocuk hastaların ilk değerlendirmelerinde klinik bulguların olmaması yanıltıcı olabilir. Zehirlenme olgularının az bir kısmı başvuru anında belirti gösterirken bu oran izlemde artmaktadır 2. Belirtiler 6-11 güne kadar gecikebilmektedir ve plazma tiroid hormon düzeyleri ile bir korelasyon göstermeyebilir 7,13. Klinik belirtiler büyük ölçüde dokudaki T3 düzeyi ile ilişkili olduğundan gecikmiş belirtiler zamanla olan T4 T3 dönüşümü sonucu ortaya çıkıyor olabilir. Bu neden ile tüm zehirlenme olguları geç başlangıçlı belirti ve bulgular açısından izlenmelidir. Bununa birlikte bildirilmiş geç belirtilerin hiç biri ciddi değildir 2. Bizim hastalarımızda da başvuruda önemli bir kısmının belirti göstermediği ve izlemde ciddi belirti ve bulgusu olan hastanın olmadığı gözlendi.
LT4 zehirlenmesine özgü bir tedavi yaklaşımı tanımlanmamıştır. Oral yol ile alınan ilaçlar sonucu meydana gelen zehirlenmeler için geçerli olan öneriler LT4 zehirlenmesi için temel yaklaşım olmaktadır 14. Çocukluk çağı zehirlenmelerinde antiemetik kullanımının yeri yoktur. Rutin mide lavajı yapılması doğru değildir. İlaç alımı sonrası ilk birkaç saatte yapılması önerilmektedir. Aktif kömür, propranolol, deksametazon, kolestiramin ve propiltiourasil (T4 >T3 dönüşümü inhibe edebilir.) ciddi LT4 zehirlenmelerinde diğer kullanılabilecek ilaçlardır. Çok nadiren levotiroksin zehirlenmelerinde plazmaferez ve hemodiyaliz uygulanması gerekebilmektedir 15.
Bu makalenin ülkemizden çocuklarda bildirilmiş ikinci LT4 zehirlenme serisi olması gibi güçlü bir yönü olmasına karşın önemli kısıtlılıklarımızın olduğunu vurgulamamız gerekir. Çalışmanın geriye dönük ve birden fazla merkez verilerini kapsamış olması, LT4 zehirlenmeleri için genel kabul gören bir tedavi yaklaşımının olmaması, görece az olgu sayısı verilerimizin yorumlanmasını ve genel sonuçlara ulaşılmasını güçleştirmektedir.
Sonuç olarak LT4 zehirlenmelerinin büyük bir kısmının tedavisiz veya yalnızca destek ve semptomatik tedavi uygulanması klinik iyileşme için yeterli olmakla beraber ciddi komplikasyon riski açısından her hasta için özgün tedavi ve izlem planlanması gerektiği unutulmamalıdır.
)
)
)